Tüketici hakları, herhangi bir mal veya hizmeti satın alan kişinin kanunen sahip olduğu haklar. Bu konudaki mevcut yasal düzenlemelerin yanısıra, Tüketiciyi Koruma Derneği gibi çeşitli kurum ve kuruluşlar da tüketici haklarını korumak ve tüketicileri bilinçlendirmek konusunda çalışmalar yapmaktadır.
23 Şubat 1995 tarihinde TBMM'de kabul edilen 4077 sayılı 'Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun', ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ilgili, ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, aydınlatıcı ve eğitici önlemler almaya çevresel tehlikelerden korumaya yönelik girişimleri düzenler. Tüketicilere sunulan mal ve hizmetlerin ambalajları üzerinde ve kapıya asılan tarifelerde 'menşei, cins ve fiyat' bilgilerinin konulması şarttır. Bu nedenle, etiketi ve tarifesi olmayan ürünlerin satıcıları, belediyelere bildirilmelidir. GARANTİ BELGESİ:Sanayi malı üreten ya da ithal eden firmalar, ürünleri için en az bir yıl garanti vermek zorundadır. Bu garanti, ürünün tüm parçalarını kapsamak zorundadır.
- Bazı parçalar garanti kapsamında tutup, bazıları garanti dışında bırakılamaz.
- Satıcılar, üreticilerin düzenlediği bu garanti belgesini tüketicilerine vermek zorundadır. Bu süre içinde cihazın onarımı ücretsiz yapılır. Üretici ya da servis, garanti kapsamındaki cihaz için 'herhangi bir ad altında' para talep edemez.
- Yetkili servis, tamir için bırakılan cıhazı en fazla 30 gün içinde onarmak zorundadır. 30 gün sınırı aşıldığı taktirde, alıcının ürünün yenisiyle değiştirilmesini talep etme hakkı vardır. Ayrıca, cihaz tamirdeyken geçen zaman da garanti süresine eklenmek zorundadır.
- Garanti kapsamındaki bir cihaz, aynı arızayı iki kez ya da farklı arızaları dört kez peş peşe tekrarlarsa, üretici firma o ürünü ücretsiz degiştirmek zorunda.
- Ürünün garanti kapsamı dışına çıkmaması için, yani tüketicinin haklarını kaybetmemesi için, sanayi ürünlerinin onarımını mutlaka yetkili servislere yaptırması gerekiyor. Yetkili servislere yaptırılan her işlemin belgesinin muhafaza edilmesi gerekiyor.
- Garanti kapsamındaki bir ürün için nakliye, montaj, servis, bakım ve tamiri tamamen üzretsiz olmak zorundadır ve tüketicinin 'hiçbir bedel' ödemesi gerekmez.
- Satıcı, sözleşmede bildirilen mal ve hizmetin toplam şatış fiyatını hiçbir şekilde arttıramaz.
- Tüketici, taksitle aldığı bir ürün için borçlandığı toplam miktarı veya birden fazla taksidi önceden ödeyebilir. Bu durumda satıcı ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
- Satıcı, taksit şartlarını içeren sözleşmenin bir kopyasını alıcıya vermek zorundadır. Yapılan sözleşmede de, mal ve hizmetlerin peşin fiyatı, vadeye göre faiziyle birlikte ödenecek toplam satış fiyatı, ön ödeme tutarı, ödeme planı, faiz miktarı ve faizin hesaplandığı yıllık oran ile gecikme faiz oranları yer almalıdır.
- Kapıdan kapıya pazarlama yapan kuruluşlardan satın alınan ürünlerin "7 gün deneme ve kıyaslama süresi" vardır. Eğer alıcı, bu süre içinde ürünü satın almaktan vazgeçerse, noter aracılığıyla, satıcıya bir ihtarname göndermesi gerekir. Satıcı aldığı peşinatı ve imzalattığı senetleri iade etmek zorundadır.
- 7 gün içerisinde firmaya ihtarname çekmeyen alıcı ürünü kabul etmiş sayılır. Bu nedenle sözleşme üzerindeki tarihe çok dikkat edilmeli, geçmiş tarihli sözleşmeler imzalanmamalıdır.
- Banka ya da finans kuruluşlarından alınan tüketici kredisi için mutlaka sözleşmenin bir kopyası alınmalıdır. Bu sözleşmede yer alan şartlar, hiçbir şekilde müşteri aleyhine hiç bir şekilde değiştirilemez. Örneğin, sözleşmede yer almadığı müddetçe faiz oranları herhangi bir bahane ile kesinlikle artırılamaz.
- Alıcı borcun tamamını ya da bir kısmını önceden ödemek isterse, banka ya da finans kurumu gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmak zorundadır. Her yıl 15 Mart tarihi, Dünya Tüketiciler Günü olarak kutlanmaktadır. Bu günde tüketicilerin bilinçlendirilmesi için seminerler düzenlenmekte, alışveriş merkezlerinde standlar kurulmakta, radyo ve televizyon programları yayınlanmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder